Waker Slaper Dromer

Documentatie van de wandeling ‘De Waker’, oktober 2024 (foto: Wim Dijkman)

Wandeling met Marjolijn Dijkman, Eric Brinckmann en Mans Schepers
Datum: 13 oktober 2024
Locatie: startpunt bij parkeerplaats Strandje van Bierum
Tijdstip: 14:00 – 18:00 (inloop vanaf 13:30 met koffie / thee)
Beperkte toegang: Graag reserveren voor 11 oktober 2024
> Update 10/10: De wandeling is volgeboekt, voor de wachtlijst en om informatie over volgende wandelingen te ontvangen mail: info@wakerslaperdromer.nl
Deelname: gratis
(Honden zijn niet toegelaten op de dijk)

‘Waker, Slaper, Dromer’ is een serie van drie wandelingen die zijn vernoemd naar de oude poëtische namen en functies van dijksystemen in Nederland. Daarbij beschermt de waker als eerste tegen het buitenwater, en vangt de landinwaarts gelegen slaper een eventuele doorbraak op. Achter deze slaper ligt soms nog een dromer. Deze wandelingen worden georganiseerd door beeldend kunstenaar Marjolijn Dijkman als onderdeel van haar WaterLANDS kunstenaarsresidentie (2023-2026).

Tijdens haar residentie onderzoekt Dijkman verschillende locaties die te maken hebben met ontwikkelingen op het gebied van natuurherstel en ontpoldering in het Eems-Dollard-estuarium. De residentie zal leiden tot een eindpresentatie in het najaar van 2026. De evenementen die Dijkman organiseert leggen een verbinding tussen artistiek onderzoek, dijkbouw, ecologie, filosofie en regionale geschiedenis. De wandelingen bieden een diepgaande blik op het landschap met bijdragen van de kunstenaar en verschillende experts met unieke en lokale kennis.

Documentatie van de wandeling ‘De Waker’, oktober 2024 (foto: Wim Dijkman)
Strandje van Bierum in Beppegat, een inham die mogelijk is ontstaan door een kolk na een dijkdoorbraak tijdens de Kerstvloed in 1717, de laatste grote overstroming in Noord-Nederland.

Wandeling
 Tijdens de gezamenlijke wandeling bekijken we elementen in het landschap. We verkennen de bredere context van het estuarium en interpreteren deze vanuit het perspectief van de waker in brede zin. De Waker vormt een afscheiding tussen het ‘gecontroleerde’ binnenland en ‘ongecontroleerde’ buitendijkse getijdenlandschap. De Dubbele Dijk vormt de komende jaren een nieuwe ‘binnen / buitenruimte’ tussen de waker en een nieuwe slaperdijk waar het zeewater kan binnenstromen. Na eeuwen van inpoldering en de bouw van steeds hogere dijken is dit een moment waarop de zee terug wordt toegelaten. Dit gebeurt gecontroleerd met een getijden duiker, maar het is een keerpunt in onze relatie tot de zee. Hoe beïnvloedt dit nieuw gevormde landschap onze relatie met deze omgeving en het estuarium buiten de dijken? Wat kunnen we leren van dit nieuwe landschap en hoe verhoudt zich dit tot ons verleden met wierdengemeenschappen die in de kwelders leefden?

Mans Schepers
Tijdens de heenwandeling op de dijk duiken we in het verleden met botanisch archeoloog Mans Schepers, specialist op het gebied van wierdengemeenschappen en de geschiedenis van kustlandschappen. De wakerdijk bij de Dubbele Dijk is gebouwd op restanten van het verdwenen wierdedorp Watum. Hoe leefden de wierdenbewoners, en wat kunnen we leren van hun manier van leven met de getijden? Wat voor manieren hadden ze om het water te weren en hun leefomgeving veilig te houden? En wat voor gewassen teelden ze op en rond de wierden en zouden die nu weer terug geteeld kunnen worden?

Eric Brinkmann 
Tijdens de terugwandeling met landschapsfilosoof Eric Brinckmann denken we na over onze relatie tot het kustlandschap bij de Dubbele Dijk. Brinckmann verbindt dit nieuw gevormde landschap met historische thema’s en laat zien hoe mensen in de loop der eeuwen zich hebben verhouden tot de natuurlijke en gecultiveerde ruimte. Hoe is onze relatie tot de natuur door de tijd heen veranderd in Nederland? Wat zegt het hedendaagse watermanagement in de kustgebieden over onze huidige relatie tot de natuur?

De activiteit vindt zoveel mogelijk buiten plaats met na afloop een hapje en een drankje.

Maquette van een wierde met een gedeelde waterbron centraal in het midden, Museum Wierdenland, Ezinge (foto: M. Dijkman, 2023)

Wie is wie?

Marjolijn Dijkman is kunstenaar en medeoprichter van Enough Room for Space, en woont en werkt in Brussel (BE) & Saint-Mihiel (FR). Ze is een op onderzoek gebaseerde, multidisciplinaire kunstenaar van wie de praktijk zich richt op de punten waar cultuur en andere onderzoeksgebieden elkaar kruisen. Ze maakt o.a. films, installaties, sculpturen en publicaties en doet op dit moment promotieonderzoek aan LUCA – School of Arts Brussels / Universiteit Leuven (2023-2027).

Eric Brinckmann studeerde rechten en filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, en was onder andere docent aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg en gastdocent aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij werkte aan landschapsprojecten voor Wageningen Universiteit. Op dit moment is hij directeur van landgoed Het Lankheet in Overijssel. Brinckmann publiceert regelmatig over landschapsfilosofie, waaronder het boek ‘Filosofische wandelingen’ (2015), dat genomineerd werd voor de Jan Wolkersprijs.

Mans Schepers is archeobotanicus en als universitair docent werkzaam bij het kenniscentrum landschap van de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn werk richt zich op de complexe interacties tussen mensen en de natuurlijke omgeving in dynamische kustlandschappen, vooral die van de Nederlandse en Duitse kustkwelders. Hij onderzoekt de huidige perceptie (en presentatie) van menselijk gedrag in het verleden. Schepers is ook betrokken bij ‘Living Dikes’ en bij projecten die kunst en de omgeving verbinden.

De Slaper

De Waker